De witte wijnen van Bordeaux

Bordeaux is natuurlijk vooral bekend om zijn fantastische rode wijnen. Maar in de regio worden ook witte wijnen gemaakt die tot de grote witte wijnen van de wereld gerekend mogen worden.

• Nog niet heel lang geleden: evenveel wit als rood in Bordeaux 
• De invloed van Denis Dubourdieu: grote kwaliteitsstappen 
• Witte Bordeaux: net als rood vaak een blend 
• Betaalbaar wit uit Entre-Deux-Mers 
• Grootse wijnen uit Pessac-Léognan 
• Droog wit uit Sauternes en Barsac 

Foto: in Pessac-Léognan worden beroemde witte wijnen gemaakt, zoals bijvoorbeeld op Château Carbonnieux.

Nog niet heel lang geleden: evenveel wit als rood in Bordeaux

Minder dan een tiende van de wijn die uit Bordeaux komt is wit. Verrassend genoeg werd er nog niet lang geleden, in de jaren ’50 van de vorige eeuw, ongeveer evenveel witte als rode wijn in Bordeaux gemaakt. Na de grote schade door vorst in 1956 werd de aanplant in Bordeaux herzien. De toen inmiddels verworven kennis over het terroir en een grotere vraag van de markt om rode wijn leidde tot een hele andere aanplant. De Bordelais kozen massaal voor aanplant van blauwe druivensoorten, ten koste van witte druivensoorten. In de jaren daarop bleef de aanplant dalen.

De invloed van Denis Dubourdieu: grote kwaliteitsstappen

Zonder twijfel is Denis Dubourdieu de meest invloedrijke persoon in Bordeaux voor witte wijn geweest. Dubourdieu groeide op in Château Doisy-Daëne in Barsac. In 1982 begon hij zijn eigen wijnhuis, Clos Floridène in Graves, waar hij potentie zag in de kalkstenen bodems voor de productie van witte wijn. Destijds waren er maar weinig noemenswaardige witte wijnen. Clos Floridène bleek een succes en veel andere wijnhuizen riepen zijn hulp in voor consultancy en advies, waaronder Château de Fieuzal, Malartic-Lagraviere, Margaux en Carbonnieux. Maar ook in Sauternes en Barsac bij Château d’Yquem, De Malle, Lafaurie-Peyraguey en Rayne-Vigneau.

Dubourdieus advies betekende ontzettend veel voor de kwaliteit van witte wijn uit Bordeaux. Door zijn advies werd geschikter terroir uitgekozen voor witte druivensoorten. Dubourdieu had bovendien veel kennis over het rijpingsproces van witte druiven en het juiste oogstmoment, waardoor rijpheid goed werd gebalanceerd met zuurgraad. In de vinificatie was de focus van Dubourdieu om aroma en zuiverheid te bewaren. Hij zette in op koele vergistingen in RVS tanks en ging subtieler om met rijpingen in eikenhouten vaten. Het controleren van zuurstofcontact werd gangbaar en wijnen oxideren sindsdien veel minder voortijdig. Dubourdieu was bovendien de ontdekker van de ‘polyfunctionële thiolen’ die de zo typische aroma’s van passievrucht, grapefruit en buxus in Sauvignon Blanc-wijnen veroorzaken.

Witte Bordeaux: net als rood vaak een blend

Witte Bordeaux onderscheidt zich van andere, grote Franse witte wijnen (zoals witte Bourgogne, Sancerre of Elzasser Riesling) doordat de wijnen (vaak) blends zijn van meerdere druivensoorten. Blenden zit in het DNA van de wijnmakers in Bordeaux: het is wat zij altijd hebben gedaan, of het nu om rode of witte wijn gaat. Het feit dat witte Bordeaux een blend is maakt de wijnen uniek. Blenden geeft de wijnen hun gelaagdheid en complexiteit. Bovendien geeft blenden de wijnmakers meer speelruimte om elk jaar de best mogelijke wijnen te maken met variërende weersomstandigheden.

Voor witte wijnen uit Bordeaux mogen verschillende druivensoorten gebruikt worden:

• Sémillon: 54% van de aanplant in Bordeaux. Sémillon geeft dikte en textuur aan de wijnen en heeft tonen van abrikoos en honing. Sémillon is zeer ontvankelijk voor botrytis (nobele rotting) en vormt het hoofdingrediënt voor de zoete wijnen uit Sauternes en Barsac.
• Sauvignon Blanc: 36% aanplant. Sauvignon Blanc heeft hoge zuren, een hoog aromatisch karakter en tonen van citrus, buxus en fris, tropisch fruit.
• Muscadelle: 7%: een aromatische druivensoort met tonen bloemen en druiven.
• Sauvignon Gris: 2%: druivensoort met een lichtroze-grijze schil. Geeft tonen van bloemen en muskaatdruiven.
• Overige druivensoorten: 1%: Colombard, Ugni Blanc, Merlot Blanc, Ondenc, Mauzac en overige ‘field blends’.

Sémillon en Sauvignon Blanc vormen de twee belangrijkste componenten van een witte Bordeaux-blend, waarbij de twee druiven elkaar perfect aanvullen en een unieke, gelaagde wijn opleveren.

Betaalbaar wit uit Entre-Deux-Mers

In Entre-Deux-Mers, de grote vlakte tussen de twee rivieren Garonne en Dordogne, worden betaalbare Sauvignon Blanc-gedomineerde wijnen gemaakt met een fris karakter. Deze wijnen zijn ideaal om jong te drinken.

Grootse wijnen uit Pessac-Léognan

Het zijn vooral de wijnhuizen uit de in de regio Graves gelegen appellatie Pessac-Léognan die uitzonderlijke witte wijn produceren. Op kalkrijke kleibodems doen Sauvignon Blanc en Sémillon het zeer goed. Zeker als de wijnen in hout vergisten en rijpen is het resultaat bijzonder. De wijnen zijn rijk en droog met complexe tonen van houtrijping en fris en tropisch fruit. Ze kunnen bovendien goed ouderen.

De kwaliteit van Pessac-Léognan werd in 1959 erkend met een kwalificatie van de wijnen van Graves, waarin 14 wijnhuizen zijn geclassificeerd voor hun witte en/of rode wijnen.

Droog wit uit Sauternes en Barsac

De weelderige stijl van Pessac-Léognan wordt ook zeer goed uitgevoerd door châteaux in Sauternes en Barsac. Naast dessertwijnen maken sommige wijnhuizen hier ook uitstekende droge wijnen, soms met een klein percentage botrytis-druiven die een vleug Sauternes-karakter geven.

Foto: veel wijnhuizen in Sauternes en Barsac maken niet alleen edelzoete wijnen, maar ook droge witte wijnen, zoals bijvoorbeeld Château Lafaurie-Peyraguey.

(bronvermelding)